دوستان خوب و عزیزم سلام

از اونجایی که مرتبا ایملهایی بدست من میرسه که درمورد سفر با دوچرخه و میزان آمادگی لازم و تمرینات متناسب با اون میپرسن تصمیم بر این شد که اینجا یه مباحثی پیرامون سفر با دوچرخه مطرح کنم .

۱ - مشکلات سفر با دوچرخه

مشکلات این نوع گردشگری را تسامحا میتوان به سه دسته تقسیم بندی کرد

الف) مربوط به دوچرخه

مهمترین بخش دوچرخه در این کلاس از دوچرخه سواری زین میباشد و علت آنهم طی مسافتهای طولانی و بدون وقفه بروی زین میباشد که در صورت مناسب نبودن جنس و شکل و ارتفاع زین میتواند باعث ایجاد عوارض جدی و حتی غیر قابل برگشت برای دوچرخه سوار شود . زین باید از جنس نرم و دارای سطح تقریبا وسیع باشد همچنین شکل آن بنحوی باشد که در مسافتهای طولانی به سر استخوانهای لگن و لوله های ادراری مخصوصا در مردان فشار وارد نیاورد . 

قسمت بعدی بدنه و فرمان میباشد . فاصله زین تا فرمان و در واقع طول بدنه باید بقدری باشد که دوچرخه سوار نه بیش از حد به سمت جلو خم شود و نه در حالت عمودی بر زین قرار گیرد بلکه در حالت کشیدگی دستها زاویه ای حدود ۴۵ درجه بین بدن دوچرخه سوار و بدنه دوچرخه وجود داشته باشد . از طرف دیگر طول فرمان باید حدود یک و نیم برابر عرض شانه سوار خود باشد . بدیهی است عدم رعایت دو عامل فوق میتواند باعث ایجاد دردهای غیر قابل تحمل در مسیرهای طولانی در ناحیه شانه ها و کمر گردد .

فاصله زین تا رکاب یا ارتفاع بدنه هم بسیار حائز اهمیت میباشد بصورتیکه هنگام رکاب زدن زانوها در حالت راحتی قرار داشته باشند یعنی در حالت بالا آمدن بیش از اندازه خم نشده و در حالت پایین رفتن کاملا کشیده نشوند . زانوها باید در بالاترین حالت زاویه ای در حدود ۹۰ درجه و در پایین ترین حالت در حدود ۱۶۰ درجه داشته باشند .

قسمت بعدی که شاید به نظر بعضی مهمترین باشد اما به نظر من نه مربوط به سیستم محرکه دوچرخه شامل خودرو و طبق و زنجیر میباشد که روانی حرکت را تضمین میکند و مشخص است که هرچه تنظیم تر حرکت روانتر . گاهی پیش میآید که مسیری ده متری برای گردشگر سخت تر از ده کیلومتر است و اینجاست که نقش مجموعه محرکه دوچرخه آشکار میگردد .

قسمت بعدی مربوط به تعویض دنده میباشد که بیشتر در مسیرهای کوهستانی دارای اهمیت ویژه است و باید هماهنگ و تنظیم شده باشد . البته استفاده از شانژمانهای جلو و عقب دارای قانون خاصی است که استفاده نادرست نه تنها باعث فرسایش قطعات و تاب برداشتن چرخ دنده ها که باعث عدم بازدهی لازم هم میگردد .

در سفرهای طولانی معمولا میزان بار و تجهیزات دوچرخه سوار بسیار بیش از میزان معمول در سفرهای کوتاه است . تجهیزاتی مانند چادر و کیسه خواب ٬ امکانات گرمایشی و پخت و پز ٬ لوازم تعمیراتی دوچرخه ٬ جیره خوراکی چند روزه ٬ پوشاک مناسب فصل و شب خوابی و تجهیزاتی از این دست که همواره باید همراه گردشگر با دوچرخه باشد و بدین سبب وجود قطعات و امکاناتی برای حمل بار ضروری می باشد . تجهیزات حمل بار به چهار دسته حمل بر پشت یا بدن ( کوله پشتی یا کیف کمری ) ٬ حمل کننده های متصل به دوشاخ جلو ٬ خورجین ترکبند ٬ و یدک کشهای متصل به پشت دوچرخه تقسیم میگردد . هریک از این امکانات حمل بار مزایا و معایب خاص خودشان را دارند . کوله پشتیها و کیفهای کمری برای بارهای بسیار سبک و تغذیه های دم دستی و تنقلات مناسب است اما عیب آن فشار مستقیم بروی بدن به علت تماس مستمر با سطح بدن و تشدید تعریق در قسمتهای قرارگیری میباشد . سیستمهای حمل بار در جلو و پشت امکان حمل بارهای سنگین را فراهم میکند اما مشکل آن فشار مستقیم بروی لاستیک جلو و عقب میباشد همچنین کمی تعادل و امکان مانور در پیچها . یدک کشها نیز دارای خواص خود هستند . عدم فشار عمودی بر لاستیکها در نتیجه پایین آمدن خطر ترکیدگی آنها و همچنین توانایی حمل بارهای حجیم یا سنگین مزیت آنها و سختی راندن بخصوص در مسیرهای پر دست انداز عیب آن است . آنچه مشخص است مزایا و معایب هر یک از سیستمهای حمل بار نسبی است و هر گردشگر باید با توجه به شرایط مسیر و آمادگیهای جسمانی خویش از میان آنها انتخاب کند . علت توجه و توضیح ویژه این قسمت اهمیت ویژه آن در سفرذ با دوچرخه میباشد . به نظر اینجانب زین و سیستم حمل بار مهمترین قسمتهای یک دوچرخه گردشگری میباشند .


... مشکلات سفر با دوچرخه

ب) مربوط به دوچرخه سوار

      ۱ - مشکلات جسمی

 از آنجاییکه سفر با دوچرخه خصوصا در مسافتهای طولانی نیازمند آمادگی بدنی بالایی می باشد لذا مشکلات بسیاری ممکن است برای دوستداران این رشته بوجود آید که از جمله مهمترین آنها خستگی مفرط و گرفتگی عضلانی ناشی از ترشح و عدم دفع اسید لاکتیک حاصل از فعالیت می باشد. این مسئله بواسطه عوامل شیب تند یا طولانی٬ رکابزنی سریع ( لاکتیکی ) و اضافه بار میتواند تشدید شود. از آنجاییکه در اینگونه مواقع معمولا افت قند خون نیز عارض میگردد شرایط روحی رکابزن نیز دچار دگرگونی گشته و برخوردها و تصمیماتی غیر عقلانی ممکن است رخ دهد. بهترین پیشنهاد برای رفع یا حداقل کم نمودن این مشکل تمرینهای مداوم و تغذیه صحیح پیش از برنامه جهت آمادگی بدن برای شرایط سفر اصلی است که در قسمت مربوط به تمرینات و تغذیه به تفصیل آنرا توضیح خواهیم داد.

افت قند یا آب خون از عوارض بسیار بسیار جدی در سفر با دوچرخه می باشد که می تواند تا سر حد غش و بیهوشی یا حتی مرگ رکابزن پیش برود. بهترین پیشنهاد من همراه داشتن و استفاده مداوم از نوشابه ورزشی می باشد که علاوه بر تأمین آب و قند مورد نیاز بدن باعث تنظیم ph خون و جلوگیری از اسیدی شدن بیش از اندازه خون نیز می گردد. دستور العمل نوشابه ورزشی در قسمت مربوط به تغذیه به طور کامل خواهد آمد. در ضمن استفاده از نوشیدنیهای قندی به مقدار کم بسیار مناسب است و بهترین قند نیز قند عسل می باشد که در جای خود توضیح داده خواهد شد.

یکی از مشکلاتی که ممکن است برای سفرگران خانم پیش بیاید مشکل عادت ماهیانه است که می تواند برنامه کل گروه را متوقف سازد و معمولا هیچ راه حلی برای آن وجود ندارد. بهتر است در این مواقع ابتدا میزان بار همراه فرد کاهش داده شود و در ادامه از نوشابه ورزشی و قرص آهن برای جبران خون خارج شده استفاده گردد. البته معمولا خانمها در شرایط مشابه به علت شرم و ... از ابراز این مسئله خودداری می کنند و زمانی همه متوجه می گردند که فرد در معرض شوک ناشی از خونریزی شدید قرار گرفته است. لذا بهتر است در ابتدای سفر یا در هنگام جلسات هماهنگی و تمرینات، فرد خاصی به عنوان امدادگر بانوان انتخاب شود و اعلام کنید خانمها در صورتیکه با مشکلات زنانه مواجه شدند به مسئول گروه یا امدادگر ابراز دارند. در واقع باید این حالت مخفی نگهداشتن مسئله را در گروه ازبین برد.

عوارض ناشی از آفتاب نیز محصوصا در مسیرهای کویری و فصلهای گرم سال می تواند بسیار جدی باشد. بهترین راه حل استفاده از پوشش به رنگ روشن و پنبه ای نازک٬ استفاده از عینک و کرمهای ضد آفتاب می باشد. همچنین در صورت امکان استفاده از کلاههای آفتاب گیر نیز بسیار مفید است. در ضمن از شستشوی زیاد دست و صورت مخصوصا با مواد پاک کننده باید اجتیاب نمود. چرب نمودن پوست میتواند مانع خشک و آسیب پذیر شدن پوست گردد. برای خانمها استفاده از دستکش نخی در مناطق گرم توصیه می گردد.

گرمازدگی و سرمازدگی نیز ممکن است برای سایکلوتوریست دردسر آفرین شود که برای جلوگیری از آن تأمین مداوم آب بدن از راه نوشیدن مایعات و همچنین پوشش مناسب می تواند مؤثر باشد. در جلوگیری از سرمازدگی٬ گرم نگهداشتن نقاط انتهایی بدن ( انگشتان دستها و پاها٬ گوشها٬ بینی و آلت تناسلی آقایان ) بسیار مؤثر است. همچنین سعی کنید آب خنک در گرما و وسایل گرم کننده و نوشیدنی گرم را در مناطق سرد در دسترس قرار دهید. همراه داشتن الکل٬ بنزین یا ژل سوختی بسیار کمک کننده است. خستگی و ضعف تشدید کننده اینگونه موقعیتهاست بنابراین استراحتهای به موقع و خواب مناسب همچنین تغذیه مقوی و کم حجم که حتما شامل هیدراتهای کربن و ویتامینها باشد توصیه می گردد. در ضمن همراه داشتن مقدار کمی الکل خوراکی جهت کمکهای اولیه سرمازدگی در مناطق سرد توصیه می شود.

عرق سوختگی و عوارض پوستی نیز می تواند باعث مشکل شود. بهترین راه استفاده از لباسهای زیر پنبه ای و کتانی، استحمام و تعویض و شستشوی مداوم لباسهای زیر، استفاده از لباسهای با رنگ روشن، استفاده از لباسهای راحت و آزاد،‌ روغن زدن نقاط حساس و در معرض سایش ( از بهترین روغنها زیتون می باشد ) و در صورت امکان خشکاندن مرتب مناطقی که تعریق زیاد دارند می باشد.

آخرین مبحثی که تحت عنوان مشکلات جسمی سفر با دوچرخه قابل طرح است مسئله دردهای مفصلی استخوانی و عضلانی  می باشد. این عارضه عموما در قسمتهایی از بدن اتفاق می افتد که فشار مستقیم یا فعالیت مداوم را تحمل می کنند و شامل مفاصل مچ، آرنج، کتف، زانو و همچنین مهره های کمری و قسمتهای انتهایی استخان لگن می باشد. همچنین از لحاظ بافت ماهیچه ای، عضلات ساعد، پشت بازو، دلتوئید، بین دو کتف، فیله کمر، همستریگ و دوقلوی پشت پا بسیار در معرض دردهای ناشی از فعالیت مداوم و یا کشش و فشار بیش از اندازه قرار دارند. برای جلوگیری از اینگونه دردها در قسمت مربوط به تغذیه عدم مصرف لبنیات مخصوصا دوغ و ماست همچنین خودداری از مصرف ترشیجات و مرغهای پرورش داده شده به روش صنعتی و گنجاندن مواد غذایی شامل میوه ها و سبزیجات و همچنین ویتامین C و گروه ویتامینهای B توصیه می گردد. مصرف مداوم مایعات بالاخص نوشابه ورزشی در جلوگیری از دردهای ماهیچه ای مؤثر است. در مقام پیشگیری، بدنسازی تخصصی بروی ماهیچه های درگیر فعالیت همچنین افزایش حجم ماهیچه های متحمل فشار مستقیم و تمزین مطابق با شرایط سفر توصیه می گردد. تنظیم صحیح اندازه های دوچرخه، زین مناسب، تقسیم بار عاقلانه و انتخاب آهنگ سفر متناسب با تواناییهای گروه نیز از عوامل بسیار مهم می باشد. به عنوان درمان مالیدن روغنهای با طبع گرم ( بهترین مورد آزمایش شده روغن کوهان شتر می باشد )، پماد یا عصاره گیاه گزنه و همچنین استفاده صحیح از ماساژهای ورزشی و نرمشهای کششی و اصلاحی ( هر دو در جای خود توضیح داده خواهد شد ) توصیه می گردد.


2-مشکلات روانی

بیشتر مشکلات روانی سفر با دوچرخه از عواملی همچون ترس، تنهایی، احساس ناتوانی، نا امیدی و خستگی ناشی می شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
ابتدایی ترین مسئله در سایکلوتوریسم یا سفر با دوچرخه تشکیل تیم هم رکاب می باشد که البته کاری بسیار دشوار است اما باعث برطرف شدن بسیاری از مشکلات روحی حین سفر خواهد شد. هنگامیکه رکابزن در میان جمعی با هدف مشترک قرار می گیرد ناخود آگاه از جمع انرژی گرفته و افکار و انرژیهای منفی را از خود دور می گرداند و بدین ترتیب از یأس و ذهنیتهای نابود کننده و زجر آور دور می گردد.
فعالیت تیمی مزایای دیگری هم دارد از جمله ایجاد حس همکاری، داشتن پشتیبانی جهت رفع مشکلات سفر و عدم ترس از تنهایی و خطرات که کلیه این مسائل باعث آرامش بیشتر و روحیه افزونتر رکابزن می گردد، اما از آنجایی که بیشتر سفرهای طولانی مدت با دوچرخه بصورت تک نفره انجام می گیرد لذا نگاهی دقیق به مشکلات روانی در گروههای کوچک یا مسافزتهای تک نفره خواهیم انداخت.

ترس را به عنوان اولین عامل بررسی می کنیم زیرا فلج کننده ترین عامل روانی در سفر می باشد. این مسئله بیشتر در سفرهای انفرادی و یا گروههای کوچک اتفاق می افتد مخصوصا اگر عوامل تشدید کننده ی آن وجود داشته باشد. عامل ایجاد ترس می تواند ناآشنایی با فرهنگ و زبان ساکنین منطقه٬ تاریکی٬ صدای حیوانات٬ توهمات فردی٬ موقعیتهای خطرناک٬ حوادث٬ شرایط بد محیطی٬ احساس عدم توانایی و جا ماندن و دلایلی از این دست است.

بهترین عامل کنترل کننده ترس سفر گروهی و داشتن حداقل یک همرکاب دارای شخصیت قوی می باشد. همچنین عدم تمرکز روی عامل ترس٬ ایجاد فضای شاد و عاقلانه با توهمات و شرایط مواجه شدن می باشد. تنفس عمیق و آرام و تصور خارج نمودن اضطراب از راه بازدم همچنین نوشیدن آب و نوشیدنیهای خنک٬ یادآوری خاطرات خوش گذشته و همصحبتی گروهی نیز عوامل مهمی برای کنترل این مسئله می باشد. در ضمن از پذیرفتن افراد ضغیف النفس و ترسو و همچنین ترانسهای افزاینده روانی (( افرادی با جملات شبیه: من میدونم کارمون تمومه٬ من از اول گفتم٬ تقصیر تو بود٬ حالا چی میشه؟ و ... )) در گروه خودداری کنید.

شخصا به عنوان راه حل نهایی در مواقع خطر و زمانیکه هیچ راه فراری نیست و اضطراب در حال فلج نمودن ذهن و اعضای بدنم می باشد (( روی مرگ )) تمرکز می کنم و اینکه در بدترین حالت خواهم مرد پس بهتر است تلاشم را بکنم و بمیرم اگر قرار است بمیرم و به اینصورت دوباره انرژی می گیرم اما اینرا به شما توصیه نمیکنم.


ادامه دارد...